Metalde kirliliği giderme yöntemleri

METAL YÜZEYİ HAKKINDA

Kaplamaya veya sonlandırmaya hazırlanmış metal yüzeyinin genelde üç farklı görünüşü olabilir.

1. METAL YÜZEYİ ÜZERİNDE İLGİSİ OLMAYAN YABANCI MADDELER BULUNUR. Metalin imalatı ve taşınması esnasında yüzeye gres, mum, yağ, reçine, boya bileşikleri, sabun, parlatma ve cilalama bileşikleri ve değişik biçimlerdeki toz ve kirler bulaşmış olabilir. Bu kirlilik sebeplerinden bazılarının metal yüzey işlemi ile fiziksel olarak değiştirilmesi veya kimyasal dönüşüme tabi tutulması mümkündür.

2. METAL YÜZEYİ ÜZERİNDE METALDEN KAYNAKLANAN MADDELER BULUNUR. Bazı metallerin yüzeyinde asitle dağlamaya bağlı olarak düşük veya yüksek sıcaklıklarda hava ile temas etmekten kaynaklanan oksit filmi, kükürt filmi (gümüş buna eğilimlidir), karbonat filmi, korozyon filmi, klor, sülfat, nitrit ve karpit ve kurum (yüzeydeki artıklar, genellikle karpit ve grafittir, bazen silikon dioksit de olabilir) bulunabilir.

3. YÜZEY YAPISI METALE YANLIŞ UYGULANAN DÖKÜM, HADDELEME, BİÇİMLENDİRME, BOYAMA, ÇEKME, ISIL İŞLEM, DÖVME VE CİLALAMA GİBİ İŞLEMLER NEDENİYLE DEĞİŞİR. Böylece yüzeyde kaplama kabul etmeyen veya hatalı kaplamaya neden olan, yüksek miktarda kirlilik içeren, sıkışmış ve düzensiz yapılı bölgeler oluşmasına yol açan aşırı gözenekli (poröz) ve yüksek gerilimli mikroçatlaklı bir yapı meydana gelebilir.

Bu üçünden ilki en çok karşılaşacağınız durumdur. İkincisi ile daha az, üçüncüsü ile çok daha az karşılaşırsınız. Bazen bunların birlikte görüldüğü de olur fakat en çok ilgilenmeniz gereken ilkidir. Öyleyse bu türdeki kirlilikle ilgili bazı ayrıntılar vermemiz yerinde olur.

Bu kirlerin kolay ya da zor giderilmesine neden olan bazı etkiler vardır.

1. KİRLENMENİN FİZİKSEL YAPISI. Kirlenme sıvı mı, katı mı? Eğer sıvı ise kalın mı, ince mi (viskozitesi, lüzuceti ne)?¹⁷ Katı ise erime noktası kaç derece?¹⁸

2. METALE HANGİ KUVVETLE YAPIŞIR? Halihazırda öğrenmiş olduğunuz gibi kirlilik ile metal arasındaki çekim metal yüzeyindeki (ve kirlilikteki) serbest (kullanılmamış) enerji nedeniyledir. Eğer metal yüzeyindeki atomlar kirliliğin moleküllerini zayıf şekilde çekiyorlarsa (zayıf polarizasyon bağına karşılık gelir) kirlililik daha kolay giderilecektir. Öte yandan eğer çekim kuvvetleri güçlü ise (genellikle iyonik veya kovalent bağlar buna neden olur) kir parçaları yüzeye çok kuvvetli yapışmıştır ve giderilmesi de daha zor olacaktır.

3. EĞER KİRLENME KATI PARÇACIKLAR HALİNDEYSE BUNLARIN YAPISI VE BÜYÜKLÜKLERİ NEDİR? Küçük parçacıkların giderilmesi daha zor olur. İnce tanecikler (bunların boyutu 2,5 – 25 mikron arasındadır) birim hacimde daha geniş yüzey alanına sahiptir, birbirlerine ve metal yüzeyine daha kuvvetli yapışırlar. Ortamdaki demir parçacıkları temizleme banyosundaki elektrik alanında kolaylıkla mıknatıslanabilir ve demir esaslı metallere çok kuvvetli şekilde yapışarak çeşitli zorluklara neden olabilir.

4. DAHA ÖNCEKİ İŞLEMLERİNİZDE KİRLİLİĞİN YAPISININ DEĞİŞTİĞİ HİÇ BAŞINIZA GELDİ Mİ? Bazı yağlar ve yağlayıcı olarak kullanılan yağ asitleri polimerleşme¹⁹ olarak bilinen bir kimyasal reaksiyona uğrarlar. Monomer olarak adlandırılan moleküller birbirleriyle birleşerek daha büyük ve daha karmaşık yapılı olan, çözünmesi ve giderilmesi daha zor olan bir molekül (polimer) meydana getirirler.

Bunları akılda tutarak birinci tip kirleticileri ve bunların giderilme yöntemlerini içeren bir liste verelim.

TABLO 2 : KİRLİLİĞİ GİDERME YÖNTEMLERİ

KİRLETİCİ TEMİZLEME YÖNTEMİ

A SINIFI (APOLAR PAS İNHİBİTÖRLERİ (DURDURUCU))

MİNERAL YAĞLARI²⁰ TRİKLORETİLEN²¹ gibi klorlu yağ alma çözeltileri veya bir emülsifer (sıvı asıltma kimyasalı) kullanın.

PARAFİN YAĞI Çözücü (solvent) banyosu. Eğer alkali yağ alma banyosu kullanılırsa PETROL MUMU viskozite arttıkça DAHA YÜKSEK SICAKLIKLAR GEREKTİRİR. Kiri KATRAN (ASFALT) inceltmek veya eritmek için bu alkali banyoları iyonik olmayan ıslatıcı ile bir-

likte kullanılmalıdır. Fosfat bileşikleri de kirliliğin giderilmesine yardımcı olur.

B SINIFI (POLAR²² PAS İNHİBİTÖRLERİ)

DEĞİRMEN YAĞI (LANOLİN ALKALİ ISLATMA. Kuvvetli nemlendirici ve eğer mümkünse çelat bileşiği VE MİNERAL YAĞI KARIŞIMI) içermeli.

TABİİ MUM TRİKLOR ile yapılan BUHAR FAZINDA YAĞ ALMA en iyi sonucu verir.

TABİİ REÇİNE

İKİSİNİN BİLEŞKESİ

SOLVENT FİLMİ Suyu iten, ince bir organik polar çözücü tabakası parçanın yüzeyini kaplamış olabilir. ALKALİ ISLATMA ve/veya ELEKTRİKLİ YAĞ ALMA en iyi yöntemdir.

YAĞ ASİTLERİ İÇEREN Bu filmler kısmen polimerleşmiş olabilir. Yüksek konsantrasyonlu ALKALİ

ESKİ VEYA ISITMA KİRLERİ ISLATMA temizleyicilerin kullanılması iyi olur. Ara sıra karşılaşılabileceği üzere eğer film tabakası sert ise, boya sökücülerde bulunan çözücü kullanılabilir.

METAL ŞEKİLLENDİRME BİLEŞİKLERİ –ÇEKME YAĞLAYICILARI

SABUN Seyreltmek veya ALKALİ TEMİZLEYİCİ ile zayıflatmak en iyi yoldur. Sıcak su dahi iş görebilir fakat diğer kirleri gidermez.

ÇÖZÜNEBİLİR YAĞ Her zamanki ALKALİ ISLATMA temizleme.

YAĞ ASİTLERİ Her zamanki ALKALİ ISLATMA temizleme. İyonik olmayan ıslatıcı iyonik yüzey aktif maddelerden daha iyi iş görür.

PİGMENT VEYA KATKI MAD- Genellikle polimerleşebileceği yüksek sıcaklıklarda kullanılır. Kuvvetli DESİ İÇEREN YAĞLAYICI ALKALİ TEMİZLEYİCİ kullanın. (Avuç içiyle ovarak katkı maddesini kontrol

edin.)

REÇİNE İÇEREN YAĞLAYICI TRİKLOR ile yapılan BUHAR FAZINDA YAĞ ALMA en iyi sonucu verir.

ÇEKME PASTASI Eğer suyun içinde yağ tipinde ise ALKALİ TEMİZLEYİCİ kullanabilirsiniz.

(EMÜLSİYONLAR) Çözücü ile yağ alma kullanmayın. Eğer yağın içinde su tipinde ise ALKALİ veya ÇÖZÜCÜ İLE YAĞ ALMA iş görmesine rağmen alkali yağ alma en iyi sonucu verir.

METAL ŞEKİLLENDİRME BİLEŞİKLERİ – DÖVME YAĞLAYICILARI

GRAFİT İÇEREN YAĞ VE Yüksek sıcaklıkta yüzeyde oluşan artığın giderilmesi çok zordur. Bu durum

GRES VEYA AĞIR METAL birkaç işlemin birlikte yapılmasını gerektirir. ÇÖZÜCÜ İLE YAĞ ALMA, ALKALİ YAĞ ALMA VE ELEKTRİKLİ TEMİZLEME.

METAL ŞEKİLLENDİRME BİLEŞİKLERİ – MAKİNA YAĞLAYICILARI

ÇÖZÜNEBİLİR YAĞ VE ALKALİ YAĞ ALMA en iyi sonucu verir.

EMÜLSİYONLAR

TABLO 2 : KİRLİLİĞİ GİDERME YÖNTEMLERİ (devamı)

KİRLETİCİ TEMİZLEME YÖNTEMİ

KÜKÜRTLÜ YAĞ (Kötü kokar, mineral yağı ise kötü koku daha azdır.) BUHAR FAZINDA YAĞ ALMA muhtemelen en iyi yöntemdir. Bu yağın çözücüde yoğun miktarda bulunmasına izin verirseniz temizlenen parçada lekelenme meydana gelir. Sık sık yenileyin. Eğer emülsiyon temizleyici kullanılırsa banyoyu daha sık boşaltın.

KÜKÜRTLÜ YAĞ VE Yukarıdakinin aynıdır.

KLORLU ÇÖZÜCÜLER

BİLEME, CİLALAMA VE PARLATMA BİLEŞİKLERİ

PARLATMA BİLEŞİĞİ ALKALİ TEMİZLEYİCİ veya SICAK SU ile seyreltin.

BİLEME VE CİLA İy i bir karıştırmayla beraber ÇÖZÜCÜ İLE YAĞ ALMA veya ALKALİ İLE BİLEŞİĞİ YAĞ ALMA kullanın.

PARLATMA BİLEŞİĞİ Bunların giderilmesi polimerleşme ve metal yüzeyiyle reaksiyon sebebiyle zordur. İyi bir karıştırmayla solvent yağ alma veya emülsiyon temizleme ile elektrikli temizleme kullanın bazen elle fırçalama gerektirebilir. (Ses dalgası burada yardımcı olur.)

İPUÇLARI : Parlatılmış metal cisimlerin çok uzun süre kalmasına izin vermeyin, temizlemeden önce metali aşırı ısıtmayın.

İŞLEMSEL YAĞLAYICILAR

MOTOR YAĞLARI BUHAR FAZINDA YAĞ ALMA en iyi sonucu verir.

YAĞLAMA GRESİ ALKALİ ISLATMA en iyisidir. Temizleyicide ağır metal (kalsiyum, magnezyum, aluminyum) sabunlarının birikmesine izin vermeyin. Bu tip sabunlar gresin yapısında emülsiyon dengeleyicisi olarak bulunabilir. İleride kaplama zorlukları ortaya çıkaracak sabun filmi oluşmasına neden olabilir.

DİŞLİ GRESİ Yukarıdakine benzer fakat metal parçacıklar ve başka atıklar içerebilir. Alkali daldırmadan önce hazırlık olarak sıcak buharla temizleme gerektirebilir.

GRAFİT GRESİ Kuvvetli karıştırma ve mümkünse el ile fırçalama gerektirebilir, birkaç temizleme yönteminin birarada kullanılması gerekir: Solvent yağ alma, alkali daldırma ve asitle elektrolitik işlem.

ÇEŞİTLİ KİRLİLİKLER

KARBON KİRLERİ Giderilmesi zordur. Kuvvetli karıştırma ile ALKALİ ISLATMA sonrasında

(YAĞ VE GRESİN SICAKLIK aside daldırma uygulayın. Aşındırmalı temizleme gerekebilir.

YÜZÜNDEN BOZULMASIYLA

OLUŞAN KİRLER)

Metal yüzeyine kimyasal olarak bağlı ikinci tip kirleticiler örneğin oksitler, sülfürlü bileşikler en iyi şekilde asit veya alkali çelatlar ya da indirgeme çözeltileri veya elektrolitik etki ile giderilirler. Bildiğiniz üzere indirgeme katotta yapılır (metal tuzları saf metale dönüştürülür), çoğu elektrolitik daldırma katodik tabiattadır. Birinci ve ikinci tip kirlenmes birlikte görüldüğü zaman elektrolitik temizleme ve/veya ilave bir asit ya da alkali daldırmayı takiben çözücü yağ alma, emülsiyon yağ alma veya alkali ıslatma yapılmalıdır.

Üçüncü tip kirleticiler aslında kirletici olmayıp yüzey yapısındaki değişikliklerden kaynaklanır, en iyi giderilme yolu bazı asit veya alkali ile oyma tertipleri kullanılarak yapılır. Bu şekilde hasarlı yüzey tabakası yüzeyde fazla kabalaşmaya neden olmadan ve kaplamanın yapışmasına izin verecek şekilde sökülür veya çözülür. Her üç tip kirlenme de mevcutsa veya olduğu sanılıyorsa temizleme hattında her üçünü de ele alacak şekilde düzenlemeler yapılmalıdır.

Kirlilik türleriyle yaptığınız çalışmalardan ve bunların giderilme metodlarından görebileceğiniz üzere tüm bu “kabuğu soyma” yöntemleri temel temizleme tekniklerini esas alır. Bunlar kaplama tesislerinde her zaman kullanılan temizleme hatlarıdır. Eğer özel bir sorunla karşılaşırsanız özel temizleme hatları kullanmanız gerekebilir. Örnek olarak, paslanmaz çelik, titanyum, çok bileşimli metaller (alaşım).

TABLO 3 : TİPİK TEMİZLEME HATLARI

ASİTLİ KAPLAMA BANYOLARINDAN ÖNCE (pH 7’ den küçük)

YAĞ ALMA DALDIRMA TEMİZLEME

KATODİK ELEKTRİKLİ YAĞ ALMA SUYLA DURULAMA

SUYLA DURULAMA ANODİK YAĞ ALMA

ASİDE DALDIRMA SUYLA DURULAMA

SUYLA DURULAMA ASİDE DALDIRMA

KAPLAMA SUYLA DURULAMA

KAPLAMA

DALDIRMA TEMİZLEME YAĞ ALMA

SUYLA DURULAMA KATODİK YAĞ ALMA

KATODİK ELEKTRİKLİ YAĞ ALMA SUYLA DURULAMA

SUYLA DURULAMA ANODİK YAĞ ALMA

ASİDE DALDIRMA SUYLA DURULAMA

SUYLA DURULAMA ASİDE DALDIRMA

KAPLAMA SUYLA DURULAMA

KAPLAMA

ALKALİ VE SİYANÜRLÜ KAPLAMA BANYOLARINDAN ÖNCE (pH 7’ den büyük)

YAĞ ALMA DALDIRMA TEMİZLEME

DALDIRMA TEMİZLEME SUYLA DURULAMA

SUYLA DURULAMA KATODİK YAĞ ALMA

ANODİK YAĞ ALMA SUYLA DURULAMA

SUYLA DURULAMA ASİDE DALDIRMA

ASİDE DALDIRMA SUYLA DURULAMA

SUYLA DURULAMA SİYANÜRE DALDIRMA

SİYANÜRE DALDIRMA SUYLA DURULAMA

SUYLA DURULAMA KAPLAMA

KAPLAMA

Bu dersin sonuna doğru yaklaşıyoruz. Eğer kaplamacılık işini iyi biliyorsanız burada verilen çeşitli tertipleri ve önerileri anlayacak ve takdir edeceksiniz. Eğer henüz acemi iseniz karmaşık gibi görünen ayrıntılar gözünüzü korkutmuş olabilir. Cesur olun, aslında göründüğü kadar zor değildir! Temizleme hattı genellikle düz olarak yerleştirilmiştir, bir tankın ardından sonraki işlemde gerekli olan diğeri gelir, böylece herhangi bir karışıklığa mahal verilmez. Reçeteler hakkında endişelenmeniz de yersizdir. Çoğu kullanılmaya hazır olarak paketlenmiştir, sizin yapmanız gereken temizleme hattı boyunca ilerlemekten ibarettir. Buradan öğrendiklerinizin üzerine biraz deneyim ilave ettiğinizde kaplamacılığa adım atmış olacaksınız.

Şimdi bazı özel notlar, karşılaşılan bazı temizleme problemleri ve bunların aşılması için düşünülen yöntemlerden söz edeceğiz. İlham almak için aynı şekilde düşünün. Ardından 64.000 $’ lık bir temizleme problemi ile dersi sona erdireceğiz.

BAZI ELEKTRİKLİ TEMİZLEME TAVSİYELERİ

1. Alkalik elektrikli temizleme banyoları köpük oluşturan yüzey aktifler içerir. Köpük tabakası yüzeye çarptıkılarında patlayarak havaya ince alkali spreyi yayılmasına neden olan gaz kabarcıklarının yükselmesine engel olduğu için iyi bir şeydir. Bununla birlikte köpük tabakasının 7-8 cm.den daha kalın olmasına müsaade etmeyin çünkü, bu durumda çözeltide oluşan oksijen ve hidrojen gazlarının karışarak katotta kıvılcımlanma oluşturması, böylece karışımın patlaması ihtimali ortaya çıkar. Temizleme tankının patlaması bir köpeğin ısırmasından çok havlamasına benzetilebilir (aslında zararsızdır) fakat patlama sesi sıkıntı verebilir ve dikkatleri dağıtabilir, öyle ise neden bunu engellemeyelim?

2. Yüksek karbonlu veya yüksek güçlü çelikleri kaplamadan önce temizlemeniz gerektiğinde, çelik tarafından absorbe edilen hidrojen gazı çıkaran ve hidrojen gevremesi ²³ denen olaya neden olduğundan dolayı herhangi bir katodik elektrolitik temizleme veya daldırmadan kaçının. Aslında kuvvetli bir durdurma uygulanmadan aside daldırmadan da kaçınmak gerekir.

3. Temizleme banyosuna bulaşmış kirlenmeyi kontrol edin, askıların çoğu kirlenir. Bu durum krom kaplamayı da içeren sürekli kaplama hattında da gözlemlenir. Bu durumda askıyı değiştirin veya banyoyu süzün, banyoda aşırı kirlenme olabilir ve eğer askı kaplamaları dikkatlice korunmamışsa bu askıya kirlilik bulaşmasına neden olur. Aşırı kirlilik yapışmayan veya benekli kaplamaya yol açar.

4. Temizleme için uygun olan akım yoğunluklarında çalışın. Tablo 4’ te önerilen değerler verilmiştir.

TABLO 4 : ELEKTRİKLİ YAĞ ALMADA ÖNERİLEN BAZI AKIM YOĞUNLUKLARI

METAL AKIM YOĞUNLUĞU ANODİK KATODİK SÜRE

(A / dm²) (saniye)

Aluminyum 25 – 75 X 30 – 60

Bakır ²⁴ 25 – 100 X X 30 – 120

Normal Çelik 50 – 150 X 30 – 180

Paslanmaz Çelik 50 – 150 X 30 – 180

Kurşun 10 – 30 X 30 – 60

Nikel 20 – 75 X 30 – 120

Pirinç ²⁵ 15 – 50 X X 30 – 60

İKİ TEMİZLEME OLAYI

BİRİNCİ DURUM : Bir hafif metal presli imalatçısı preslenmiş parçaları kaplamadan önce pres yağını gidermek için buhar fazında yağ alma uyguluyor. Bu işlem sadece parçaları sıcak buharın içinde tutarak yapılıyor. Bu işlem esnasında kaplamacı parçaların lekelendiğinin farkına varıyor. Buna nedeni ve çözümü nedir?

Nedeni kolayca anlaşılabilir. Metal parçaları çok ince olduğundan sıcak buharda çok çabuk ısınır. Bu da yağın metal üzerinde damla damla ayrışmasına yol açar ve yoğunlaşan buhar yağı gidermeden önce bu damlalar kuruyarak leke oluşturur. Çözümü oldukça basittir. Yağ almada metali buhara sokmadan önce yüzeyine göreceli olarak daha soğuk bir çözücü sprey edilirse sorun halledilmiş olur.

İKİNCİ DURUM : Bir soğuk döküm imalatçısı üretmiş olduğu parçaların yüzey işlemini de kendisi yapıyor. Temizleme listesi yağ alma işleminin ardından durulama, kuvvetli alkali temizleme durulama ve alkaliteyi nötrleştirmek için %5 lik hidroklorik aside daldırma şeklindedir. Daha sonra durulama ve bakır kaplama uygulanmaktadır. Bakır kaplanan bir parça fırınlanmış lakın kuruma şartlarını gözlemlemek amacıyla 163 °C’ ye ısıtıldığında, değişmeyen kabarcıklar oluşuyor.

Burada yanlış olan nedir ve bu nasıl nasıl giderilebilir? Bu durumdaki hatanın nedeni aşırı temizlemedir. Çok kuvvetli yapılan temizleme yüzeyden çok fazla metalin çözünmesine neden olur ve kaplamayı bazı yerlerde neredeyse çıplak döküm meydana çıkacak, dökümün aşırı gözenekli yüzeyi açıkta kalacak şekilde inceltir. Isıtıldığında difüzyon meydana gelir (bakır ve çinko, biri diğerinin içinde iken çözünür) ve arayüzeyde gevrek, intermetalik (metalik ve iyonik bağlarla bağlı homojen metalik alaşım) bir bileşik oluşur. Isının da etkisiyle emilen tuzlar gözenekli yüzeye etki ederek gaz çıkışına neden olur ve zayıf kaplama tabakası gazların oluşturduğu basıncın etkisiyle kolayca kabarır. Alkali yağ alma banyosu ve asit daldırma zayıflatılarak bu durumun önüne geçilebilir. Böylece yüeyden daha az metal çözünür, yüzey daha az bozulur ve kaplamanın metale yapışması daha kolay olur. Daha önce olduğu gibi burada da difüzyon sözkonusu olsa da gaz çıkmasına neden olacak tuzlar emilmez.

YÜZEY TEMİZLİĞİ TESTİ

Temizlemiş olduğunuz parçanın doğru şekilde temizlenmiş olduğunu nasıl bilebilirsiniz? Parçayı başarılı şekilde kaplamadıkça bunu öğrenemezsiniz. Temizleme tankından çıkan parçaya baktığınızda temizliği hakkında aşağı yukarı birşeyler anlayabilirsiniz fakat, bu size kesin bir bilgi vermez. Yapabileceğiniz belli bazı bilimsel testler vardır fakat bunlar zaman alır ve genellikle imalathane dışında yapılır. Bu nedenle çıplak gözle yaptığınız gözlemlere ve deneyiminize güvenmelisiniz. Öğrenmeniz gereken göz testlerinden biri SU AYRILMA TESTİ’ dir. Aşağıdaki deneyi yapalım.

DENEY 5 :

1. Temiz bir çelik şeridin bir kısmını (bitkisel veya mineral) yağa bulaştırın ve Kleenex ile silerek temizleyin. Şeridi bir beher veya kavanozda suyla durulayın. Şeride bakın. Üzerinde kalan su sürekli bir film şeklinde mi yoksa aralarında boşluklar olan ayrışmış halde mi?

2. Çelik şeridi Deney 2’ de tanımlandığı şekilde daldırma temizlemeye tabii tutun. Hareket ettirerek birkaç dakika temizleyin ve önceki gibi temiz suda durulayın. Şeridi sudan çıkarıp inceleyin. Su tek parça bir film şeklinde mi yoksa önceki gibi ayrışmış halde mi?

Yaptığımız bu deney SU AYRILMA TESTİ olarak adlandırılır. Eğer doğru şekilde yapmışsanız, ilk durumda su filmi ayrışmalı, ikincisinde düzgün bir film tabakası olmalıdır (Şekil 14). Bu sonuçlar yüzey enerjisi açısından nasıl açıklanabilir? (Bunu anlamaya çalışın, ders sonundaki kısa sınav sorusudur).

Su Ayrılma Testi gres ve yağ varlığına karşı hassas bir test olup, imalathanede temizlediğiniz her parti mal için kullanacaksınız. Fakat tam cevabı vermez. Banyoda bazı ıslatıcıların mevcut olması (yüzey aktif, surfactant), altta gres veya yağ bulaşmış olsa dahi metal yüzeyinde yayılmış, sürekli bir film oluşmasına neden olur.

Bu zorluğun üstesinden kesin olarak gelmek için temizlemeden çıkan parçayı %5-10’ luk sülfürik asit veya hidroklorik asit çözeltisinde durulayın (asit ıslatıcının yayma gücünü yokeder veya engeller, böylece test daha güvenilir sonuç verir), ardından temiz suda durulayın. Şimdi su filmini tekrar kontrol edin. Ne yazık ki bu asit işlemine bütün yüzey aktifler cevap vermez. Buna göre kaplama hataları çoğalmasına rağmen bu test hala iyi bir temizleme yapılmış gibi sonuç verebilir, yani kesin doğrudur gözüyle bakmayın. Yetersiz yağ alma ile yetersiz durulama kaplamanın kötü olmasının başlıca nedenlerinden biridir. Yine de ilave testler yapmak iyi bir fikirdir ve çoğu temizleme hattında aside daldırma bulunduğundan hata oluşmayacaktır.

BEYAZ ELDİVEN TESTİ

Partiküler madde miktarını ve daha az bir kesinlikle olmasına rağmen organik kirliliği gösteren, çok sık kullanılmayan bir testtir. Test edilecek yüzey temiz, beyaz bir eldiven, pamuk veya gözlük mendili ile silinir ve artık veya yağ lekesi olup olmadığı incelenir.

DİĞER TEMİZLİK TESTLERİ

Yüzey temizliğini incelemek için kullanılabilecek, özel bilgi gerektiren birçok test yöntemi vardır. Bu yöntemlerden bazıları; Kızılötesi ışınlarla mikroskobik yüzey profili çıkarma (Infrared Microprofiling), Röntgen ışınlarıyla fotoelektron spektroskopisi, Işık yansıması ve Yüzey gerilim testleridir. Tüm bu yöntemlerin kullanımı oldukça zordur ve genellikle araştırmacılar tarafından kullanılırlar.

Burada bahsedilmememesine rağmen yağ alma ve dağlama işlemlerini kontrol etmek için çeşitli yollar vardır. Bir sonraki derste yağ alma, asitle dağlama ve kaplama işlemlerinin kontrolünde kullanılan bazı temel metodları öğreneceksiniz. Eğer yağ alma ve dağlama işlerinizi daha iyi test etmek isterseniz, bu işte kullandığınız gereçleri satın aldığınız yerden temin edebileceğiniz tahlil takımlarını kullanabilirsiniz, oldukça işinize yarayacaktır.